Οι περισσότεροι μεγαλώσαμε πιστεύοντας πως τρόφιμα όπως το κόκκινο κρέας, τα αυγά και το μπέικον αυξάνουν τη χοληστερόλη. Αυτή η ιδέα είναι τόσο βαθιά ριζωμένη που λίγοι μπορούν ακόμα και σήμερα να την αμφισβητήσουν. Είναι πράγματι αλήθεια?

Στην πραγματικότητα -σύμφωνα με νέες μελέτες- η χοληστερόλη σταματά τη φλεγμονή, προλαμβάνει το σχηματισμό θρόμβων στο αίμα, υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και προλαμβάνει ασθένειες που προκαλούν μεταλλάξεις στα κύτταρα

• Οι χώρες με τον υψηλότερο μέσο όρο χοληστερόλης έχουν μειωμένο κίνδυνο για καρδιοπάθειες.
• Οι στατίνες δεν μειώνουν τη χοληστερόλη, μείνουν τη φλεγμονή που συνήθως προκαλείται από υψηλές τιμές σακχάρου στο αίμα.
• Άτομα με τη χαμηλότερη χοληστερόλη καθώς γερνούν διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο για γνωστικές διαταραχές, άνοια και εκφυλισμό του εγκεφάλου, καρδιακή νόσο και θάνατο.

Τι είναι η χοληστερόλη;
Η χοληστερόλη είναι μια λιποπρωτεΐνη -τεχνικά στερόλη- που παράγεται στο συκώτι βοηθώντας σε χιλιάδες σωματικές λειτουργίες όπως δημιουργία κυτταρικών μεμβρανών, προστασία νευρών και αποτελεί ένα μεγάλο μέρος του εγκεφάλου σας. Είναι απαραίτητη για την παραγωγή ορμονών. Χωρίς χοληστερόλη δεν θα ζούσατε. Το σώμα σας φτιάχνει τη δική του χοληστερόλη αλλά έχει την ικανότητα να σταματάει να παράγει όταν υπάρχει πάρα πολύ στο αίμα. Όταν τρώτε λιγότερη το σώμα αρχίζει να παράγει παραπάνω για να αντισταθμίσει αυτή που της λείπει.

Είναι ξεπερασμένο να πιστεύουμε πως υπάρχει μόνο η LDL (κακή) και η HDL (καλή) χοληστερόλη. Υπάρχουν πολλές υποκατηγορίες που κάνουν πολύ διαφορετικά πράγματα.

• Η LDL (κακή) χοληστερόλη δεν είναι μία. Υπάρχει η LDL-Α που αποτελείται από μεγάλα, αφράτα σωματίδια που δεν βλάπτει εφ' όσον δεν έχει υποστεί οξείδωση. Υπάρχει και η LDL-B που αποτελείται από μικρά, σκληρά και πυκνά, σωματίδια που προάγουν την αθηροσκλήρωση. Το να έχετε υψηλή LDL-Α δεν είναι πρόβλημα. Το πιο σημαντικό είναι η Lp(a). Η Lp(a) αποτελείται από πολύ μικρά, ιδιαίτερα φλεγμονώδη σωματίδια, κυκλοφορεί στο αίμα για να επισκευάζει και να αποκαθιστά κατεστραμμένα αιμοφόρα αγγεία. Η Lp(a) προάγει τον σχηματισμό θρόμβων αίματος πάνω από την νεοσχηματισμένη πλάκα, η οποία στενεύει περαιτέρω τα αιμοφόρα αγγεία.
• Η HDL (καλή) χοληστερόλη επίσης δεν είναι μία. Υπάρχει η HDL-2 που αποτελείται από μεγάλα, ελαφριά και αφράτα σωματίδια, η οποία είναι η πιο προστατευτική. Από την άλλη πλευρά υπάρχει η HDL-3 που αποτελείται από μικρά και πυκνά σωματίδια και μπορεί να είναι φλεγμονώδης. Θέλετε η HDL-2 να είναι μεγαλύτερη από την HDL-3.
• Η LDL αποτελεί πρόβλημα πάρα μόνο αν είναι σε οξειδωμένη μορφή. Η μη-οξειδωμένη LDL είναι ακίνδυνη. Η οξείδωση ξεκινά τη διαδικασία της αθηροσκλήρωσης. Για αυτό ένας καπνιστής με χαμηλή LDL, η οποία έχει υποστεί οξείδωση, βρίσκεται σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακή νόσο από ό, τι ένας μη καπνιστής με πολύ υψηλότερη LDL, που ένα μικρό ποσοστό της έχει υποστεί οξείδωση.

Στόχος: Υψηλή HDL (κυρίως η HDL-3) και Χαμηλά τριγλυκερίδια
Τα υψηλά τριγλυκερίδια κάνουν κακό στην υγεία σας και προκαλούνται από χρόνια υψηλή πρόσληψη υδατανθράκων.

• Για να έχετε πιο υψηλή HDL βγάλτε από τη διατροφή σας τα πολυακόρεστα ω-6 δηλαδή τα επεξεργασμένα σπορέλαια και προσέχετε να μην τρώτε υπερβολική ποσότητα ξηρών καρπών σε καθημερινή βάση.
• Αυξήστε τα ω-3 λιπαρά οξέα τρώγοντας τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα λιπαρά ψάρια ενώ μπορείτε να παίρνετε και ένα καλής ποιότητας ιχθυέλαιο καθημερινά.
• Η HDL ανεβαίνει με το να τρώτε κορεσμένο λίπος όπως καλής ποιότητας βούτυρο, έξτρα παρθένο λάδι καρύδας και ζωικό λίπος από ζώα ελευθέρας βοσκής.
• Βγάλτε από τη διατροφή σας τα σάκχαρα και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και στη θέση τους βάλτε καλό λίπος και κρόκους αυγών. 

Χοληστερόλη και Καρδιά
Όταν μιλάμε για στεφανιαία νόσο αναφερόμαστε σε μια ποικιλία συνθηκών όπως συσσώρευση πλάκας στα τοιχώματα των αρτηριών που τροφοδοτούν την καρδιά, φλεγμονή και βλάβη της λειτουργίας του καρδιακού μυ και υψηλή πίεση. Στις αρχές του 20ου αιώνα η αιτίες των καρδιακών παθήσεων ήταν οι λοιμώξεις και το “πεσμένο” ανοσοποιητικό. Μόνο το 8% του συνόλου των θανάτων είχε ως αιτία τις καρδιακές παθήσεις. Με την ανακάλυψη των αντιβιοτικών αυτή η αιτία εξαλείφθηκε.

• Σήμερα η στεφανιαία νόσος ευθύνεται για περισσότερους από το 45% των θανάτων.
• Το 75% των ατόμων που έπαθαν κάποιο έμφραγμα είχαν φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης.

Χοληστερόλη και Εγκέφαλος
Το 25% της χοληστερόλης στο σώμα μας βρίσκεται στον εγκέφαλο. Διευκολύνει τη λειτουργία των μεμβρανών και είναι απαραίτητη για την παραγωγή ορμονών όπως προγεστερόνης, οιστρογόνων, κορτιζόλης, τεστοστερόνης και της βιταμίνης D3. Όταν σκεφτόσαστε αντιοξειδωτικά το μυαλό σας πάει στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, αλλά η χοληστερόλη λειτουργεί επίσης ως αντιοξειδωτικό. Η μνήμη είναι καλύτερη σε άτομα με υψηλή χοληστερόλη και ειδικότερα LDL (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18757771 ).
Η χαμηλή χοληστερόλη φαίνεται πως σχετίζεται με την άνοια.

Αν η αυξημένη χοληστερόλη δεν είναι η αιτία των καρδιοπαθειών τότε τι είναι;
Η αυξημένη χοληστερόλη είναι το σύμπτωμα δεν είναι η αιτία του προβλήματος που είναι η χρόνια φλεγμονή. Η χρόνια φλεγμονή δεν έχει εμφανή συμπτώματα. Η χοληστερόλη αποστέλλεται στην αρτηρία για να θεραπεύσει τη φλεγμονή. Μόλις μειωθεί η φλεγμονή πέφτει στα φυσιολογικά επίπεδα. Αν η φλεγμονή δεν υποχωρήσει τότε αποστέλλεται περισσότερη χοληστερόλη και αρχίζει να συσσωρεύεται πλάκα στις αρτηρίες. Η πραγματική αιτία της χρόνιας φλεγμονής είναι η αυξημένη ινσουλίνη λόγω υπερβολικής κατανάλωσης επεξεργασμένων υδατανθράκων. Επίσης, προκαλείται και από τα trans λιπαρά καθώς και τα βιομηχανικά επεξεργασμένα σπορέλαια. Οι αρνητική επίδραση της LDL κακής χοληστερόλης συμβαίνει μόνο όταν οξειδώνεται από ελεύθερες ρίζες. Μια αντι-φλεγμονώδης διατροφή πλούσια σε λαχανικά και χαμηλή σε υδατάνθρακες μειώνει τους παράγοντες οξείδωσης στο σώμα. Με άλλα λόγια, η χοληστερόλη δεν πρόκειται να προκαλέσει μια καρδιακή προσβολή. Μπορείτε να σταματήσετε να τρώτε ομελέτες με μόνο το ασπράδι και να αρχίσετε να τρώτε τους κρόκους.

Οι πραγματικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια είναι:

• Το αυξημένο σάκχαρο νηστείας, η αυξημένη ινσουλίνη και η αυξημένη γλυκοζιωμένη αιμογλοβίνη (HbA1c). Ο καλύτερος δείκτης για κίνδυνο εμφράγματος είναι η HbA1c. Αυξημένες τιμές σε διαβητικούς ασθενείς αυξάνουν κατά 7-φορές τον κίνδυνο για έμφραγμα. Σε αντίθεση, η αυξημένη συνολική χοληστερόλη αυξάνει το κίνδυνο για καρδιοπάθεια μόνο κατά 1.3, στατιστικά μη σημαντικό.
• Η χαμηλή HDL χοληστερόλη, τα υψηλά τριγλυκερίδια και το αυξημένο ουρικό οξύ.
• Ο αυξημένος αριθμός LDL-B δηλαδή τα μικρά, πυκνά σωματιδία. Μια διατροφή πλούσια σε κορεσμένα και χοληστερόλη και χαμηλή σε υδατάνθρακες αυξάνει την LDL-Α με τα μεγάλα, αφράτα σωματίδια, η οποία δεν σχετίζεται με καρδιοπάθεια.
• Τα αυξημένα επίπεδα λιποπρωτείνης (a).
• Η παχυσαρκία.
• Η αυξημένη C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, η οποία δείχνει πως υπάρχει φλεγμονή στο σώμα.
• Η αυξημένη ομοκυστείνη (πιθανά λόγω ανεπάρκειας σε φολικό οξύ, βιταμίνη Β6 και Β12, τα οποία βρίσκονται στον κρόκο του αυγού και το κρέας).